راههاي وسيع و دره‏ ها

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ  

ما لَکُمْ لا تَرْجُونَ لِلَّهِ وَقاراً * وَ قَدْ خَلَقَکُمْ أَطْواراً * أَ لَمْ تَرَوْا کَيْفَ خَلَقَ اللَّهُ سَبْعَ سَماواتٍ طِباقاً * وَ جَعَلَ الْقَمَرَ فِيهِنَّ نُوراً وَ جَعَلَ الشَّمْسَ سِراجاً * وَ اللَّهُ أَنْبَتَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ نَباتاً * ثُمَّ يُعِيدُکُمْ فِيها وَ يُخْرِجُکُمْ إِخْراجاً * وَ اللَّهُ جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ بِساطاً * لِتَسْلُکُوا مِنْها سُبُلاً فِجاجاً  *  « سورةُ نوح  آیات 13 تا 20  »

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

چرا شما براي خدا عظمت قائل نيستيد؟! * در حالي که شما را در مراحل مختلف آفريد (تا از نطفه به انسان کامل رسيديد). * آيا نمي‏دانيد چگونه خداوند هفت آسمان را يکي بالاي ديگري آفريده است، * و ماه را در ميان آسمانها مايه ي روشنايي، و خورشيد را چراغ فروزاني قرار داده است؟! * و خداوند شما را همچون گياهي از زمين رويانيد، * سپس شما را به همان زمين بازمي‏گرداند، و بار ديگر شما را خارج مي‏سازد. * و خداوند زمين را براي شما فرش گسترده‏اي قرار داد،  * تا از راههاي وسيع و دره‏هاي آن بگذريد (و به هر جا مي‏خواهيد برويد ) .» *

تفسیر المیزان :

و اللّه جعل لکم الارض بساطا

يعني (کالبساط)، مي خواهد بفرمايد زمين را مثل فرش برايتان گسترده کرد تا بتوانيد به آساني در آن بگرديد و از ناحيه اي به ناحيه ديگر منتقل شويد.

لتسلکوا منها سبلا فجاجا

کلمه (سبل) جمع سبيل است که به معناي راه است، و کلمه فجاج جمع فج است که آن هم به معناي جاده گشاده است. و بعضي گفته اند: راهي است که بين دو کوه واقع شده باشد.

منبع :  ترجمة تفسیر الميزان حضرت آیت الله علامه طباطبایى (رحمهالله)

تفسیر نمونه :

و خداوند زمين را براي شما فرش گسترده‏اي قرار داد.

مجددا به آيات آفاقي و نشانه‏هاي توحيد در عالم بزرگ بازمي‏گردد و از نعمت وجود زمين سخن مي‏گويد، مي‏فرمايد: «خداوند زمين را براي شما فرش گسترده‏اي قرار داد»(و الله جعل لکم الارض بساطا).

نه آنچنان خشن است که نتوانيد بر آن استراحت و رفت و آمد کنيد، و نه آنچنان نرم است که در آن فرو رويد و قدرت حرکت نداشته باشيد.

نه چنان داغ و سوزان است که از گرمايش به زحمت بيفتيد، و نه چنان سرد و بي‏حرارت است که زندگي روي آن براي شما مشکل گردد، به علاوه بساطي است گسترده و آماده و داراي همه نيازمنديهاي زندگي شما.

تا از راههاي وسيع و دره‏هاي آن بگذريد (و به هر نقطه مي‏خواهيد برويد).

نه تنها زمينهاي هموار همچون فرش گسترده‏اي است، بلکه کوهها به خاطر دره و شکافهائي که در لابلاي آن وجود دارد و قابل عبور است نيز بساط گسترده‏اي مي‏باشد، «هدف اين است که از راههاي وسيع و دره ‏هائي که در اين زمين قرار دارد بگذريد و به هر نقطه‏ اي که مي‏خواهيد برويد» (لتسلکوا منها سبلا فجاجا).

«فجاج» (بر وزن مزاج) جمع «فج» (بر وزن حج) به معني دره‏اي است که در ميان دو کوه قرار دارد، و به جاده‏هاي وسيع نيز گفته مي‏شود. به اين ترتيب «نوح» در اين قسمت از سخنان خود گاه به نشانه‏هاي خدا در آسمانها و کواکب آسماني اشاره مي‏کند، و گاه به نعمتهاي گوناگون او در کره زمين، و گاه به ساختمان خود انسان و مسأله حيات و زندگي او که هم دليلي است براي شناخت خداوند و هم اثبات مسأله‏ي معاد.

ولي نه آن انذارهاي نخستين و نه بشارتها و تشويقها و نه استدلالات منطقي هيچيک در دل سياه اين قوم لجوج اثر نگذاشت، همچنان به مخالفت و کفر ادامه دادند و از قبول حق استنکاف جستند که در آيات بعد سرانجام اين خيره‏سري را خواهيم ديد.

منبع : تفسير نمونه ، اثر مرجع عالیقدر اسلام آیتاللهمكارم شیرازى