|
استفتاءات حق الناس
کپی رایت نرم افزار
پرسش و پاسخ
س: 1. آيا اصولاً توليد نرم افزار حقي براي توليد كننده ايجاد مي كند؟
ج :
آيات عظام امام، سيستاني، تبريزي و صافي:
خير، حقي براي آنان ايجاد نمي كند. (امام، تحريرالوسيله، ج 2، فروع متفرقه، الثالث، تبريزي، صراط النجاه، ج 5، س 706؛ سيستاني، sistani.org، حق چاپ، ش 1؛ دفتر صافي)
آيات عظام وحيد و بهجت و مقام معظم رهبري:
بنابر احتياط واجب، براي آنان حق ايجاد مي كند. (خامنه اي، اجوبه، س 1341 و 1342، دفتر وحيد و بهجت)
آيات عظام مكارم، فاضل، نوري و صانعي:
آري، از حقوق عقلايي به شمار مي آيد و براي آنان حق ايجاد مي كند. (مكارم، استفتاءات، ج 1، س 1697 و 1624؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1419؛ نوري، استفاتاءات، ج 1، س 504 و 510)
س: 2. كپي و تكثير نرم افزار بدون اجازه توليد كنند، چه حكمي دارد؟
ج :
آيات عظام امام، سيستاني، صافي، تبريزي و بهجت:
چنانچه در ضمن معامله، فروشنده (توليد كننده) با خريدار شريط عدم تكثير و كپي نمايد يا عقد مبتني به آن انجام گيرد، خريدار بايد به اين شرط عمل نمايد و در غير اين صورت اشكال ندارد. ولي سزاوار است مؤمن زحمت و تلاش مؤمن ديگر را از بين نبرد. (امام، تحريرالوسيله، ج 2، فروع متفرقه، الثالث و ج 2، خيار الشرط، م 2؛ دفتر صافي و سيستاني؛ تبريزي، صراط النجاه، ج 5، س 706 و التعليقه علي منهاج الصالحين؛ دفتر بهجت)
آيات عظام وحيد و بهجت و مقام معظم رهبري:
بنابر احتياط واجب بدون اجازه و رضايت توليد كننده اصلي جايز نيست. (خامنه اي، اجوبه، س 1341 و 1342، دفتر وحيد و بهجت)
آيات عظام مكارم، فاضل، نوري و صانعي:
اين كار بدون اجازه و رضايت توليد كننده اصلي جايز نيست. (مكارم، استفتاءات، ج 1، س 1697 و 1624؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1419، نوري، استفتاءات، ج 1، س 501 و 504)
س: 3. اگر در ضمن معامله نرم افزار، فروشنده (توليدكننده اصلي) عدم تكثير و كپي را شرط نمايد يا عقد را مبتني به آن قرار دهد. حكم تكثير آن چيست؟
ج :
همه آيات عظام:
در اين صورت، تكثير آن جايز نيست. (دفتر همه مراجع)
س: 4. تكثير نرم افزار بدون اجازه توليد كننده در صورتي كه از نظر قانون ممنوع باشد حكم آن چيست؟
ج :
همه آيات عظام:
اگر در اين زمينه قانوني باشد، بايد رعايت شود. (دفتر همه مراجع)
س: 5. اگر از راه كپي يا تكثير نرم افزار خسارتي به توليد كننده وارد آيد، آيا موجب ضمان است؟
ج :
آيات عظام امام، سيستاني و تبريزي:
خير، ضمان نمي آورد. (امام، تحريرالوسيله، ج 2، فروع متفرقه، الثالث، تبريزي، صراط النجاه، ج 5، س 706؛ سيستاني، sistani.org، حق چاپ، ش 1)
آيات عظام مكارم، فاضل، نوري، صانعي و بهجت و مقام معظم رهبري:
آري، بايد خسارت جبران شود، (دفتر مكارم، فاضل، خامنه اي، بهجت)
آيت الله وحيد:
بنابر احتياط واجب، ضمان مي آورد ولي بايد توجه داشت كه سود نبردن، خسارت و ضرر شمرده نمي شود. (دفتر وحيد)
آيت الله صافي:
اگر خسارتي وارد ايد ضمان مي آورد ولي بايد توجه داشت كه سود نبردن، خسارت و ضرر شمرده نمي شود. (دفتر صافي)
س: 6. تكثير نرم افزارهايي كه قبلاً توسط فرد يا افراد ديگري قفل آنها شكسته شده و در بازار به صورت معمول رايت و توزيع مي شوند، در اين صورت حكم تكثير آن چيست؟
ج :
آيات عظام امام، سيستاني، تبريزي و صافي:
تفاوتي بين آن دو در حكم نيست، و در هر صورت اشكالي ندارد. (امام، تحريرالوسيله، ج 2، فروع متفرقه، الثالث؛ تبريزي، صراط النجاه، ج 5، س 706؛ سيستاني، sistani.org، حق چاپ، ش 1؛ دفتر صافي)
آيات عظام وحيد و بهجت و مقام معظم رهبري:
تفاوتي بين شكستن قفل نرم افزار و تكثير نرم افزار كه قفل آن توسط ديگران شكسته شده نيست، و در هر دو صورت بنابر احتياط واجب تصرف و تكثير آن جايز نيست، (خامنه اي، اجوبه، س 1341 و 1342؛ دفتر وحيد)
آيات عظام مكارم، نوري، فاضل، صانعي و نوري:
تفاوتي بين شكستن قفل نرم افزار و تكثير نرم افزاري كه قفل آن توسط ديگران شكسته شده نيست و در هر صورت، تصرف و تكثير آن جايز نيست، (مكارم، استفتاءات، ج 1، س 1697 و 1624؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1419؛ نوري، استفتاءات، ج 1، س 501 و 504)
س: 7. آيا نرم افزارهايي كه قفل آن توسط ديگران شكسته شده و يا آن را تكثير نموده اند، استفاده از تكثير شده آن به صورت امانت و عاريه (بدون آن كه كپي شود)، جايز است؟
ج :
آيات عظام امام، سيستاني، تبريزي، صافي و فاضل:
استفاده از آن، به صورت امانت و خريد، اشكال ندارد. (امام، تحريرالوسيله، فروع متفرقه، الثالث، تبريزي، صراط النجاه، ج 5، س 706؛ سيستاني، sistani.org، حق چاپ، ش 1؛ دفتر صافي؛ فاضل، دفتر استفتائات)
آيات عظام وحيد و بهجت و مقام معظم رهبري:
بنابر احتياط واجب استفاده از آن نيز جايز نيست، (خامنه اي، اجوبه، س 1341 و 1342؛ دفتر وحيد و بهجت)
آيات عظام مكارم، نوري و صانعي:
استفاده از آن نيز جايز نيست، (مكارم، استفتاءات، ج 1، س 1697، فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1419؛ نوري، استفتاءات، ج 1، س 501، 504)
تبصره: بايد توجه داشت كه هر چند پاسخ ها به طور صريح در منابع ذيل ذكر نشده است ولي فتوا به وجود حق و عدم آن، به همان مفهومي است كه گذشت. اگر بر اين باور بوديم كه كپي رايت براي توليد كننده حق ايجاد مي كند، تكثير و استفاده از آن ـ هرچند به طور امانت و مانند آن ـ بدون اجازه توليد كننده جايز نيست؛ ولي اگر گفتيم براي توليد كننده حق ايجاد نمي كند، در اين صورت تكثير و استفاده از آن اشكال ندارد، مگر آن كه قانوني در اين زمينه رسيده باشد.
س: 8. آيا در حكم تكثير نرم افزار تفاوتي بين توليد داخل و خارج وجود دارد؟
ج :
آيات عظام امام، سيستاني، تبريزي، صافي و وحيد:
تفاوتي بين توليد داخل و خارج در حكم نيست. (امام، تحريرالوسيله، ج 2، فروع متفرقه، الثالث، تبريي، صراط النجاه، ج 5، س 706؛ سيستاني، sistani.org، حق چاپ، ش 1؛ دفتر صافي)
مقام معظم رهبري:
اگر توليد داخل باشد، بنابر احتياط واجب اجازه توليد كننده شرط است و اگر توليد خارج باشد، تابع قرارداد است. (خامنه اي ، اجوبه، س 1343)
آيت الله مكارم:
تفاوتي بين توليد داخل و خارج نمي كند مگر آن كه توليد آمريكا يا اسرائيل باشد. (دفتر مكارم)
آيت الله وحيد:
تفاوتي بين توليد داخل و خارج در حكم نمي كند. (دفتر وحيد)
س: 9. اگر ندانيم كه توليد كننده نرم افزار به كپي و تكثير و استفاده آن رضايت ندارد، تكليف چيست؟
ج :
آيات عظام امام، سيستاني، صافي و تبريزي:
تكثير و استفاده از آن اشكال ندارد. (امام، تحريرالوسيله، ج 2، فروع متفرقه، الثالث، دفتر صافي، تبريزي، صراط النجاه، ج 5، س 706، دفتر سيستاني)
آيات عظام وحيد و بهجت و مقام معظم رهبري:
بنابر احتياط واجب بايد رضايت و اجازه توليد كننده احراز و كسب گردد. (خامنه اي، اجوبه، س 1341 و 1342؛ دفتر وحيد و بهجت)
آيات عظام مكارم، فاضل، نوري و صانعي:
حق نشر و كپي رايت براي مؤلف و توليد كننده است، و بايد رضايت و اجازه توليد كننده احراز و كسب گردد. (مكارم، استفتاءات، ج 1، س 1697 و 1624؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1419؛ نوري، استفتاءات، ج 1، س 501 و 504)
س: 10. آيا خريد و فروش CD قفل شكسته جايز است؟
ج :
آيات عظام امام، تبريزي، صافي، فاضل و سيستاني:
جايز است.
مقام معظم رهبري:
خريد و فروش CDهاي تكثير شده از قبل اشكال ندارد اما اگر خريد CD موجب تكثير مجدد شود بنابراحتياط واجب اشكال دارد. (دفتر استفتائات)
آيات عظام مكارم، نوري و صانعي:
جايز نيست.
آيات عظام وحيد و بهجت:
بنابر احتياط واجب جايز نيست.
منبع : http://www.al-mobin.com/kalam/index.php?topic=2287.0;wap2 |
