دل نهادن عرب بر التماس دل بر خويش و سوگند خوردن كه در اين تسليم مرا حيلتى و امتحانى نيست‏

مرد گفت اكنون گذشتم از خلاف       

حكم دارى تيغ بر كش از غلاف‏

هر چه گويى من ترا فرمان‏برم              

در بد و نيك آمد آن ننگرم‏

در وجود تو شوم من منعدم                 

چون محبم حب يعمى و يصم‏

گفت زن آهنگ برم مى‏كنى                    

يا به حيلت كشف سرم مى‏كنى‏

گفت و الله عالم السر الخفى                         

كافريد از خاك آدم را صفى‏

دو سه گز قالب كه دادش وانمود                    

هر چه در الواح و در ارواح بود

تا ابد هر چه بود او پيش پيش                      

درس كرد از علم الاسماء خويش‏

تا ملك بى‏خود شد از تدريس او                      

قدس ديگر يافت از تقديس او

آن گشادى‏شان كز آدم رو نمود                    

در گشاد آسمانهاشان نبود

در فراخى عرصه‏ى آن پاك جان                  

تنگ آمد عرصه‏ى هفت آسمان‏

گفت پيغمبر كه حق فرموده است             

من نگنجم هيچ در بالا و پست‏

در زمين و آسمان و عرش نيز                    

من نگنجم اين يقين دان اى عزيز

در دل مومن بگنجم اى عجب                     

گر مرا جويى در آن دلها طلب‏

گفت ادخل فى عبادي تلتقي                     

 جنة من رؤيتي يا متقي‏

عرش با آن نور با پهناى خويش                   

چون بديد آن را برفت از جاى خويش‏

خود بزرگى عرش باشد بس مديد                  

ليك صورت كيست چون معنى رسيد

هر ملك مى‏گفت ما را پيش از اين                  

الفتى مى‏بود بر گرد زمين‏

تخم خدمت بر زمين مى‏كاشتيم                   

ز آن تعلق ما عجب مى‏داشتيم‏

كاين تعلق چيست با اين خاكمان                      

چون سرشت ما بده ست از آسمان‏

الف ما انوار با ظلمات چيست                       

چون تواند نور با ظلمات زيست‏

آدما آن الف از بوى تو بود                         

ز آن كه جسمت را زمين بد تار و پود

جسم خاكت را از اينجا بافتند                     

نور پاكت را در اينجا يافتند

اين كه جان ما ز روحت يافته ست             

پيش پيش از خاك آن مى‏تافته ست‏

در زمين بوديم و غافل از زمين                    

غافل از گنجى كه در وى بد دفين‏

چون سفر فرمود ما را ز آن مقام                 

تلخ شد ما را از آن تحويل كام‏

تا كه حجتها همى‏گفتيم ما                          

كه بجاى ما كى آيد اى خدا

نور اين تسبيح و اين تهليل را                     

مى‏فروشى بهر قال و قيل را

حكم حق گسترد بهر ما بساط                    

كه بگوييد از طريق انبساط

هر چه آيد بر زبانتان بى‏حذر                       

همچو طفلان يگانه با پدر

ز آن كه اين دمها چه گر نالايق است          

رحمت من بر غضب هم سابق است‏

از پى اظهار اين سبق اى ملك                  

در تو بنهم داعيه‏ى اشكال و شك‏

تا بگويى و نگيرم بر تو من                         

منكر حلمم نيارد دم زدن‏

صد پدر صد مادر اندر حلم ما                   

هر نفس زايد در افتد در فنا

حلم ايشان كف بحر حلم ماست                

كف رود آيد ولى دريا به جاست‏

خود چه گويم پيش آن در اين صدف             

نيست الا كف كف كف كف‏

حق آن كف حق آن درياى صاف                   

كه امتحانى نيست اين گفت و نه لاف‏

از سر مهر و صفاء است و خضوع                 

حق آن كس كه بدو دارم رجوع‏

گر به پيشت امتحان است اين هوس            

امتحان را امتحان كن يك نفس‏

سر مپوشان تا پديد آيد سرم                        

امر كن تو هر چه بر وى قادرم‏

دل مپوشان تا پديد آيد دلم                          

تا قبول آرم هر آن چه قابلم‏

چون كنم در دست من چه چاره است          

در نگر تا جان من چه كاره است‏

منبع : دفتر اول مثنوی  معنوی