سیره رضوی؛ حق الناس چیست؟  

امام رضا(ع) می فرمایند: آن کس که از شهادت (به حقی) خود داری کند یا به ناحق شهادت دهد، تا خون مسلمانی را بریزد و یا مالش را تباه کند، چون در روز رستخیز بیاید، گرداگرد چهره او تا جایی که چشم کار می کند تاریک است و صورت او پر از خراش است. و مردمان همه او را به نام و نسب خواهند شناخت و هرکس به حق شهادت دهد تا حق مسلمانی را آزاد کند یا جان او را حفظ نماید، روز قیامت چهره او تا جایی که چشم می تواند دید، غرق نور است. و مردمان او را به نام و نسب می شناسند.  فقه الرضا (ع) ص 307

  موضوع سخن امام در این حدیث توجه به حق الناس و اهمیت و احترام حقوق افراد در جامعه است که در این خصوص تاکید ویژه ای هم بر نقش شهود و امانت داری ایشان شده است.

بی شک یکی از موضوعات مهمی که می تواند نقشی موثر و تعیین کننده در حفظ حقوق افراد و یا خدای نکرده در تضییع و پایمال کردن آن داشته باشد، همین شهادت دادنها و شاهد بودنهاست.

خیلی از اوقات در دادگاهها و یا سایر جلساتی که برای بررسی شکایات و توضیح و تبیین حقوق افراد و قضاوت در مورد اشخاص تشکیل می شود، حرف آخر را شهادت شهود می زند و حکم نهایی بنا به شهادت ایشان صادر می شود.

امام (ع) هم در ضمن این حدیث، این دسته را متوجه اهمیت کار و عمق مسؤولیتشان می کند که بدانند، باید بسیار مراقب عواقب کارشان باشند. و حواسشان باشد که با مساله مهمی روبه رو شده اند. خداوند برای بندگان مومنش احترام و منزلتی فوق العاده قائل شده است. آبروی مومن را همسنگ آبرو و حرمت کعبه ذکر می کند و حتی برای مال و دارائی او هم احترام و حرمت ویژه ای قائل شده است. بنا به فرموده پیامبر: احترام مال مومن مثل احترام خون اوست. پس شهود باید آگاه باشند که امانت دار امانتی بسیار سترگ و خطیر از جانب الهی شده اند.

مبادا دراین امر خطیر الهی، با هوی و هوس و تمایلات و تعصبات شخصی و نفسانی پیش بروند. بدانند که بازی با آبروی مومن در پیشگاه الهی آنقدر ناگوار و سخت است و باعث خشم الهی می شود که گویا شخص حرمت خانه خدا را به بازی گرفته است و محروم کردن مومن از روی ظلم حتی از حقوق مادی اش در پیشگاه الهی مثل تجاوز به جان و خون او محاسبه می شود. چه رسد به اینکه خدای ناکرده با شهادتی ساختگی و خلاف واقع، انسان بخواهد خون مسلمانی را بریزد و یا اینکه آبرویش را به ناحق ببرد.

البته اهمیت این موضوع به منزله کند شدن و تعلل افراد از حضور در دادگاهها و اقامه شهادت نیست، بلکه به این امر هم توصیه و تاکید شده است و امیر المومنین(ع) می فرمایند: آنان که شاهد قضیه ای بودند، هنگامی که برای شهادت دعوت می شوند، از اجابت آن خود داری نکنند و شهادت را ادا نمایند. موضوع شهادت صحیح دادن و حضور دل سوزانه و خیر خواهانه در این محافل داشتن است.

از امام رضا (ع) در بیان اهمیت حفظ حقوق مسلمانان آمده است: آنکس که به زیان مومنی شهادتی بدهد که مایه بد نامی او باشد یا به مال و اعتبار او زیان رساند، خداوند او را دروغگو بنامد، گرچه راستگو باشد و اگر گواهی داد که مال او حفظ گردد یا در برابر دشمن او را یاری کند یا خون او حفظ شود، خدای شهادت دهنده را راستگو بنامد، گرچه دروغگو باشد.

حکم حق گر بایدت کردن بیان

دیده ها بر هم نه و بگشا دهان 

منبع :   http://www.bashgah.net/fa/content/show/79075