چگونه مي توانيم خانواده اي شاد و با نشاط داشته باشيم ؟
مقدمه
خانواده، اولين و بادوام ترين عامل در تكوين شخصيت كودكان، نوجوانان و زمينه ساز رشد جسماني، اخلاقي، عقلاني و عاطفي آنان است. فرزندان ما در خانواده رشد مي كنند، بزرگ مي شوند، صفات مثبت و منفي را ياد مي گيرند، راه و رسم زندگي را با تقليد از اعمال ما (والدين) مي آموزند و آن چه را كه درباره ي ما درك مي كنند به ديگران تعميم مي دهند. پس چه خوب است محيطي در خانواده ي خود فراهم كنيم كه آكنده از صفا و صيميت، شادي و نشاط، مهر و عطوفت، تفريحات مناسب و گردش هاي به موقع باشد.
حق تو را از بهر شادي آفريد
تا زتو آرامشي گردد پديد
به طور كلي خانواده ي شاد، جامعه اي شاد و بانشاط و لبريز از صلح و صفا مي سازد.
شادي چيست؟
روان انسان در مقابل عوامل بيروني و دروني، واكنش هاي مختلفي از قبيل شادي و نشاط، خشم، تنفر، غم، اندوه و ... از خود نشان مي دهد كه به آن ها (هيجان) مي گويند. يكي از جنبه هاي هيجان، شادي است. شادي را مجموعه اي از كلمات مثبت از قبيل: نشاط، خرسندي، خوشي، مسرت، وجد، سرخوشي، لذت، دلخوشي و خوش بيني هم معناست.
شادي احساسي مثبت است كه از حس ارضا و پيروزي به دست مي آيد. شادي، آرامش خاطر و رضايت باطن است.
شادي، حاكم بودن فضاي سالم بر زندگي است كه همه آرزوي يافتنش را دارند. شادي امري فردي است و به اعتقادات و تفكرات انسان و آن چه در فكر و ذهن او مي گذرد، بستگي دارد. زيرا اعمال ما نتيجه ي افكار ما هستند و به عبارتي آن چه فكر مي كنيم، همان خواهد شد.
اگر افكار مثبت و شاد داشته باشيم، زندگي مان شاد خواهد بود و اگر افكار منفي و ناراحت كننده اي داشته باشيم، غم و اندوه بر فضاي خانواده ي ما حاكم خواهد بود.
...................................................
روش هاي ايجاد شادي در اعضاي خانواده و ويژگي هاي خانواده ي شاد با تاكيد بر تعاليم الهام بخش اسلام:
1- راضي بودن به رضاي خداوند
يكي از راه هاي عمده ي شاد بودن در زندگي، رضايت و خشنودي به قضا و قدر الهي است. آن چنان كه حضرت علي (ع) مي فرمايد: ( ان رضيتم بالقضاء طالبت عيشكم) اگر به مقدرات الهي راضي شديد، زندگي شما شيرين و گوارا مي شود. ( غرر الحكم، ج 3، ص 66) گاهي انسان در زندگي خود با سختي ها، مصيبت ها، گرفتاري ها و طوفان هايي رو به رو مي شود كه حل كردن و حتي تحمل آن ها خارج از توان آدمي است. برخي از انسان ها فكر مي كنند فقط آن ها هستند كه دچار مصيبت و طوفان بلا مي شوند. اينان وقتي عزيزي را از دست مي دهند، تصادف مي كنند، مريض مي شوند و ... مي گويند: ( من آدم بدشانسي هستم، چرا من، مگر من چه بدي كرده ام؟)
خدا گر ببندد ز حكمت دري
ز رحمت گشايد در ديگري
( سعدي)
بعضي غم و اندوه را ارمغان آسماني از سوي پروردگار مي دانند و معتقدند هر چه از خدا نازل شود خير مطلق است و به قضا و قدر الهي راضيند و مصداق آيه ي شريفه ( فان مع العسر يسرا، ان مع العسر يسرا) پس با هر سختي، البته آساني هست و با هر آساني البته سختي است اعتقاد به قضا و قدر الهي سبب مي شود انسان خداوند را ناظر بر همه ي امور خود بداند. لذا تحمل سختي و مشكلات براي او آسان مي شود و در برابر حوادث روزگار شكست نمي خورد. چنين فردي اظهار ناراحتي و نارضايتي نمي كند. بلكه سخن امام صادق (ع) را باور دارد كه در اين زمينه مي فرمايد: ( نشاط و شادي در پرتو راضي بودن به رضاي خدا و يقين به دست مي آيد و اندوه و غم، در شك و ناخشنودي به مقدرات الهي حاصل مي شود)
شادم به رضاي تو اگر وصل و اگر هجر
كاميخته با عشق نخواهم هوسي را
( وقار شيرازي)
2- توكل بر قدرت لايزال الهي
انسان شاد، انساني است كه انجام هر كاري و حتي موفقيت يا شكست در هر امري را خواست خدا مي داند و در ابتداي هر كاري مي گويد: ( بسم الله الرحمن الرحيم)
افرادي كه چنين ديدگاهي دارند، براي انجام كارها در آينده از تكيه كلام( ان شاء الله) استفاده مي كنند. يعني اگر خداوند بخواهد.
3- داشتن تفكر مثبت در زندگي
رمز شادي در زندگي اين است كه همواره به جنبه هاي مثبت ديگران توجه كنيم و خوشبين باشيم.
منفي نگرها هميشه نيمه ي خالي ليوان را مي بينند. چنين افرادي عينك بدبيني به چشمان خود دارند، اشتباهات كوچك را بزرگ مي شمارند، از كاه، كوه مي سازند و بدين صورت زندگي را در كام خود و ديگران تلخ مي كنند. اما مثبت نگرها هميشه نيمه ي پر ليوان را مي بيند، خطاها و لغزش هاي ديگران را ناديده مي گيرند و با ديد و منطقي با آن ها برخورد مي كنند. اين قبيل انسان ها زندگي را نشاط انگيز مي كنند و در سايه ي شادي و نشاط است كه افراد خانواده و حتي جامعه رشد مي كنند و به شكوفايي مي رسند.
( اولين كار براي رهايي از افسردگي و ناراحتي اين است: دهانت را هنگامي باز كن كه حرفي مثبت و سازنده براي گفتن داشته باشي. زيرا پرورش حالات روحي مثبت مانند مهرباني، همدردي، كمك به ديگران و ... كاملاً به سلامت و شادي روحي منجر مي شوند)
4- توجه به چيزهاي بسيار كوچك
مهرباني ها و اظهار محبت هاي كوچك بسيار اهميت دارند و خانواده را به كانوني گرم و صميمي و با طراوت تبديل مي كنند. وقتي شوهر از سركار برمي گردد و وارد خانه مي شود، همسرش به گرمي از او استقبال مي كند، به او سلام مي كند، خسته نباشيد مي گويد و بلافاصله يك استكان چاي جلوي او مي گذارد. شوهر بدون درنگ با داشتن تبسمي بر لب از همسرش تشكر و قدرداني مي كند و مي گويد : ( از اين كه چنين همسري دارم خدا را شكر مي كنم و به خود مي بالم.) بدين صورت است كه بذر شادي و نشاط در خانه كاشته مي شود. و چه نيكو گفت امام علي(ع): در همه حال با همسرت مدارا كن و با او معاشرت نيكو داشته باش تا زندگي ات گوارا و با نشاط باشد.
5- مشخص كردن انتظارات و توقعات
بسياري از مشكلات و ناراحتي هايي كه در جريان ارتباط با ديگران به وجود مي آيد ريشه در انتظارات متعارض و مبهم از وظايف و هدف ها دارد. انتظارات نامشخص و مبهم سبب ناراحتي، عدم درك و از ميان رفتن اعتماد مي شود و باعث به وجود آمدن جوي حاكي از سوء تفاهم، شك و ترديد و نگراني در خانواده.
پس بايد انتظارات و توقعات خود را به صورت مشخص و واضح با اعضاي خانواده در ميان گذاشت.
6- گشاده رويي و خوش رويي در مقابل همديگر
يكي ديگر از عوامل ايجاد شادي و نشاط در خانواده، گشاده رويي و خوش رويي است. زيرا خوش رويي كينه ها را مي زدايد، انسان ها را به همديگر نزديك مي كند دل ها را به هم پيوند مي دهد، جو حاكم بر خانواده را شاداب و با طراوت مي كند، ارتباط عميق و عاطفي را سبب مي شود و موجب تداوم و استواري محبت و دوستي در زندگي مي شود. هم چنان كه مولايمان علي (ع) مي فرمايد: ( والبشاشه حباله الموده) خوش رويي، وسيله ي دوست يابي است.
منبع :http://www.tabaar.com/Nashrie/Files/933.doc |