آمدن دوستان به بيمارستان جهت پرسش ذو النون مصرى‏ 

اين چنين ذو النون مصرى را فتاد                   كاندر او شور و جنونى نو بزاد 

شور چندان شد كه تا فوق فلك                    مى‏رسيد از وى جگرها را نمك‏

هين منه تو شور خود اى شوره خاك              پهلوى شور خداوندان پاك‏

خلق را تاب جنون او نبود                             آتش او ريشهاشان مى‏ربود

چون كه در ريش عوام آتش فتاد                   بند كردندش به زندانى نهاد

نيست امكان واكشيدن اين لگام                   گر چه زين ره تنگ مى‏آيند عام‏

ديده اين شاهان ز عامه خوف جان                كاين گره كورند و شاهان بى‏نشان‏

چون كه حكم اندر كف رندان بود                    لاجرم ذو النون در زندان بود

يك سواره مى‏رود شاه عظيم                       در كف طفلان چنين در يتيم‏

در چه دريا نهان در قطره‏اى                          آفتابى مخفى اندر ذره‏اى‏

آفتابى خويش را ذره نمود                            و اندك اندك روى خود را بر گشود

جمله‏ى ذرات در وى محو شد                       عالم از وى مست گشت و صحو شد

چون قلم در دست غدارى بود                       بى‏گمان منصور بر دارى بود

چون سفيهان راست اين كار و كيا                  لازم آمد يَقْتُلُونَ الأنبياء

انبيا را گفته قومى راه گم                            از سفه إِنَّا تَطَيَّرْنا بكم‏

جهل ترسا بين امان انگيخته                         ز آن خداوندى كه گشت آويخته‏

چون به قول اوست مصلوب جهود                  پس مر او را امن كى تاند نمود

چون دل آن شاه ز ايشان خون بود                 عصمت وَ أَنْتَ فِيهِمْ چون بود

زر خالص را و زرگر را خطر                            باشد از قلاب خاين بيشتر

يوسفان از رشك زشتان مخفيند                   كز عدو خوبان در آتش مى‏زيند

يوسفان از مكر اخوان در چه‏اند                      كز حسد يوسف به گرگان مى‏دهند

از حسد بر يوسف مصرى چه رفت                  اين حسد اندر كمين گرگى است زفت‏

لاجرم زين گرگ يعقوب حليم                         داشت بر يوسف هميشه خوف و بيم‏

گرگ ظاهر گرد يوسف خود نگشت                 اين حسد در فعل از گرگان گذشت‏

رحم كرد اين گرگ و ز عذر لبق                       آمده كه إِنَّا ذَهَبْنا نستبق‏

صد هزاران گرگ را اين مكر نيست                  عاقبت رسوا شود اين گرگ بيست‏

ز انكه حشر حاسدان روز گزند                       بى‏گمان بر صورت گرگان كنند

حشر پر حرص خس مردار خوار                      صورت خوكى بود روز شمار

زانيان را گند اندام نهان                                خمر خواران را بود گند دهان‏

گند مخفى كان به دلها مى‏رسيد                   گشت اندر حشر محسوس و پديد

بيشه‏اى آمد وجود آدمى                             بر حذر شو زين وجود ار ز آن دمى‏

در وجود ما هزاران گرگ و خوك                       صالح و ناصالح و خوب و خشوك‏

حكم آن خور است كان غالبتر است               چون كه زر بيش از مس آيد آن زر است‏

سيرتى كان بر وجودت غالب است                هم بر آن تصوير حشرت واجب است‏

ساعتى گرگى در آيد در بشر                       ساعتى يوسف رخى همچون قمر

مى‏رود از سينه‏ها در سينه‏ها                      از ره پنهان صلاح و كينه‏ها

بلكه خود از آدمى در گاو و خر                     مى‏رود دانايى و علم و هنر

اسب سكسك مى‏شود رهوار و رام              خرس بازى مى‏كند بر هم سلام‏

رفت اندر سگ ز آدميان هوس                     تا شبان شد يا شكارى يا حرس‏

در سگ اصحاب خوبى ز ان وفود                   رفت تا جوياى اللَّه گشته بود

هر زمان در سينه نوعى سر كند                   گاه ديو و گه ملك گه دام و دد

ز آن عجب بيشه كه شير آگه است               تا به دام سينه‏ها پنهان ره است‏

دزديى كن از درون مرجان جان                      اى كم از سگ از درون عارفان‏

چون كه دزدى بارى آن در لطيف                    چون كه حامل مى‏شوى بارى شريف‏

منبع : دفتر دوم مثنوی معنوی