رشوه خواری، يكي از مصاديق حق الناس
رشوه گرفتن و رشوه دادن از زمان های طولانی وجود داشته؛ ولی از زمانی که تقسیم کشورها صورت گرفت و مقرّرات دست و پاگیر بر آنان حاکم شد، این بلای خانمان سوز، بیشتر شده است .
برخی افراد، مشکل خود را با پول حل می کنند و به راحتی از قانون می گذرند.
این پول گاهی به قاضی داده می شود، پرونده از این رو به آن رو می شود و ناحق جای حق نشسته، عدالت، سربریده می شود؛
گاهی به مأمور اداری داده می شود؛
گاهی به مأمور انتظامی یا فلان ناظر، فلان مهندس، فلان مأمور آگاهی یا راهنمایی و رانندگی، فلان نگهبان، فلان دربان و... پرداخت می شود؛
البته در کشور ما، به دلیل حاکمیت اسلامی، این مورد به حداقل رسیده؛ اگر چه به کلی رخت برنبسته و هنوز کسانی هستند که نظام را بدنام می کنند و در گوشه وکنار، با پول، حق کشی می کنند.
از آنجا که رشوه، در جایی است که حق، ناحق می شود، از گناهان کبیره و در حدّ شرک است وهر مالی به عنوان رشوه به دست آید(چه کم و چه زیاد، چه نقدی و چه جنسی و چه حقوقی) حرام، حق الناس و از مظالم عباد است.
اگر شخصی بخواهد از آن توبه کند، باید تمام اموالی را که از این طریق به دست آورده است، به صاحبش بازگرداند و اگر او را نمی شناسد، صدقه بدهد. به هر حال، باید مال و زندگی خود را پاک کند و گرنه در قیامت، مؤاخذه و گرفتار خواهد شد. در بسیاری از احکام، رشوه مانند رباخواری است.
گناه رشوه خواری
قرآن کریم رشوه خواری را در آیه شریفه، نهی کرده است (ولا تَاکُلُوا اموالکم بَینکم بِالباطلِ و تُدلُوا بها الی لحکَّام...)؛[1] مال یکدیگر را به ناحق نخورید و کار را به محاکمه قاضیان نیافکنید که به وسیله رشوه و زور پاره ای مال مردم را بخورید، با این که شما باطل بودن دعوی خود را می دانید.
امام صادق عليه السلام آن را کفر دانسته و فرمودند) الرِّشا فی الحکمِ هو الکُفرُ بالله)؛ [2]رشوه دادن در حکم و قضاوت به منزله کفر به خداست.
همچنین فرمودند: «فَامّا الرِّشوه یا عمّارُ فی الاحکام فإنَّ ذلک الکفر بالله العَظیمِ و بِرَسولهِ»؛[3] ای عمار! رشوه دادن در احکام[قضایی]، کفر به خدای بزرگ و رسول او است.
رسول خدا صلي الله عليه وآله فرمودند: «اِیّاکم و الرِّشوه فَانَّها مَحضُ الکفر ولا یشُمُّ صاحبُ الرشوَه ریحَ الجَنَّه»؛ [4] از رشوه گرفتن بپرهیزید، زیرا کفر خالص است و رشوه دهنده، بوی بهشت را استشمام نخواهد کرد.
آن حضرت، رشوه را حرام دانسته و در ردیف شراب و مهر زن زناکار قرار داده و فرمودند: «یاعلیُّ عليه السلام منَ السُّحتِ ثَمَنُ المَیتَه و ثَمٍنُ الکَلبِ و ثمنُ الخَمر و مَهرُ الزّانیه والرشوه فی الحکم و اَجرُ الکاهنِ...»، [5] ای علی! پول میته، قیمت سگ ولگرد و اجرت شراب و رشوه در احکام و اجرت غیبت گویان از جمله مال های حرام است.
ایشان در تفسیر آیه (أکّالُونَ للسُّحتِ) [6] (حرام خوردن) فرمودند: در مورد کسی است که برای فردی کاری انجام می دهد و هدیه او را قبول می کند.
نکته مهم در حدیث بالا این است که هدیه ای را که بوی رشوه می دهد، حرام دانسته است.
حضرت علی عليه السلام فرمودند: پیش از شما هنگامی مردم هلاک شدند که حق را به اهلش نمی دادند و آنها ناچار بودند با پول(رشوه)حق خود را بگیرند.
همچنین فرمودند:چند دسته شرایط رهبری ندارند، ازجمله آنها رشوه گیرنده است که حق وناحق می کند.« فانّما اهلَکَ من کان قبلکُم انّهم منَعوا الناسَ الحقَّ...» همانا ملت های پیشین به آن جهت که حق مردم را نپرداختند به هلاکت رسیدند، پس دنیا را با رشوه دادن به دست آوردند، مردم را به راه باطل بردند و آنان اطاعت کردند.[7]
رشوه دهنده مجرم است
همان گونه که در ربا خواری ، تنها ربا گیرنده مجرم نیست در رشوه نیز چند گروه مقصرند: یعنی هم رشوه دهنده، هم رشوه گیرنده وهم واسطه .
رسول خدا صلي الله عليه وآله در احادیثی فرمودند: « لعنَ الله الرّاشی والمُرتَشی والراشیَ الذی یمشی بینهما» [8]خداوند رشوه دهنده ، رشوه گیرنده و آن کسی را که میان آن دو، کار چاق کن است لعنت کرده است.
« لعنه الله علی الرّاشی والمرتشی» [9] لعنت خداوند بر رشوه دهنده ورشوه گیرنده.
« الرّاشی والمرتشی فی النّار» [10] رشوه دهنده ورشوه گیرنده هردو در آتش اند.
بنا براین کسانی که گرفتار این بلای خانمان سوز شده اند و اموالی را از این راه به دست آورده اند باید بدانند که تمام آن ها حق الناس است وایشان بدهکار مردم هستند و باید خود را قبل ازمرگ خلاص کند.
[1] . سوره بقره،آیه98.
[2] . کافی،ج7،ص409.
[3] . معانی الاخبار،ج2111.
[4] . بحار،ج104،ص273.
[5] . مکارم الاخلاق،ص327.
[6] . مائده،42.
[7] ..همان، نامه 79.
[8] . کنزالعمال، ح150890.
[9] . همان،ح15078.
[10] . همان،ح15077.
منبع : http://www.3noqte.com/
|