اثرات لقمه حلال و حرامدر ايمان قلبي و نفاق قلبي چيست؟

غذائي كه انسان مي‎خورد به منزلة بذري است كه در زمين ريخته مي‎شود و اگر حلال و پاكيزه باشد اثرش در قلب كه به منزلة سلطان بدن است ظاهر خواهد شد و قلبي مملو از صفا خواهد داشت و از اعضاء و جوارحش جز خير و نيكي تراوش نخواهد كرد، لكن اگر آن خوراك پليد و حرام باشد قلب را كدر و تيره خواهد نمود.

اما آثار معنوي مال حلال:

همانطور كه گفته شد به طور حتم غذا، هم روي جسم اثر دارد و هم روح انسان را تحت تأثير قرار مي‎دهد و اسلام هر دو موضوع را مورد دقت و كنكاش قرار داده و در موارد زيادي انسان‎ها را امر مي‎كند تا غذاي طيب و حلال ميل كنند و به عنوان نمونه خداوندفرموده است : يا أَيُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلالاً طَيِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ «168»«اي مردم از آنچه در زمين حلال و پاكيزه است بخوريد و پيرو برنامه‎هاي شيطان نشويد كه البته به شما دشمن آشكاري است»[سورة بقره، آية 168.[.

و همچنين از خوردن مال حرامانسان را برحذر مي‎دارد آنجا كه مي‎فرمايد: الَّذِينَ يَأْکُلُونَ الرِّبا لا يَقُومُونَ إِلاَّ کَما يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطانُ مِنَ الْمَسِّ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ قالُوا إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبا وَ أَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا فَمَنْ جاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَانْتَهى فَلَهُ ما سَلَفَ وَ أَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ  وَ مَنْ عادَ فَأُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ  «آنان كه ربا مي‎خورند بر نخيزند مگر مانند آن كه به وسوسه و فريب شيطان، ديوانه و بي‎عقل شده و اينان به اين علت در مال حرام غوطه‎ورند كه مي‎گويند فرقي ميان معامله و ربا نيست، و حال آن كهخداوند تجارت و داد و ستد را حلال و ربا را حرام كرده، هر كس پس از آن كه پند و اندرز كتاب خدا به او برسد از اين عمل حرام دست بردارد، خدا از گذشته او درگذرد و عاقبت كارش با خدا است، و كساني كه از اين عمل زشت دست نكشند اهل جهنم‎اند و در آنجا هميشگي جاويد خواهد ماند.[ سورة بقره، آية 275.[

1ـ تأثير مال حلال بر رشد معنوي انسانها

قرآن مجيد در سوره قصص وقتي داستان كودكي موسي (ع) را بيان مي‎كند و مي‎فرمايد: وَحَرَّمْناعَلَيْهِ الْمَراضِعَ مِنْ قَبْلُ فَقالَتْ هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلى أَهْلِ بَيْتٍ يَکْفُلُونَهُ لَکُمْ وَ هُمْ لَهُ ناصِحُونَ «ما از قبل شير همه زنان شيرده را بر او حرامكرده بوديم، خواهرش گفت: آيا مي‎خواهيد شما را به خانداني راهنمايي كنم كه سرپرست اين كودك باشند؟ خانواده‎اي كه خيرخواه اين كودكند.[ سورة قصص، آية 12.[

اين آيه كريمه گر چه به ظاهر مي‎خواهد بفرمايد ما شير زنان شيرده را بر موسي (ع) حرامكرديم تا از اين طريق او را به مادرش برگردانيم، ولي پيام باطني ديگري هم دارد و آن اين كه جناب موسي (ع) اگر بايد در آينده صاحب يد بيضا گردد و بساط فرعون و فراعنه را برچيند، و با خداي خود در كوه طور سخن بگويد، بايد از سينة پاكي شير خورده باشد، و از همان ابتدا لقمه حلال در دهانش گذاشته شود.

2ـ ايجاد نورانيت در قلب

لقمه حلال در درون انسان نورانيت ايجاد مي‎كند و بر اثر نورانيت قلب خود به دنبال كارهاي خير مي‎رود و همين باعث سعادت و خوشبختي او در دنيا و آخرت مي‎گردد. در اين خصوص پيامبر اكرم (ص) فرمودند: «هر كس از دست رنج خود و مال حلال بخورد خداوند درهاي بهشت را به رويش مي‎گشايد تا از هر دري كه مي‎خواهد وارد شود و در شمار پيامبران خواهد بود و اجر و مزد ايشان را خواهد گرفت.[ مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، تهران، دارالكتب الاسلاميه، ج 23، ص 6.]

3ـ استغفار ملائكه

كساني كه مال حلال مي‎خورند مشمول استغفار ملائكه آسماني قرار مي‎گيرند پيامبر اكرم (ص) فرمودند: « كسي كه طعام حلالي بخورد ملكي بالاي سرش ايستاده وبرايش استغفار مي‎كند تا از خوردن طعام فارغ شود».[قمي، عباس، سفينه البحار، تهران، انتشارات فراهاني، ج 10، ص 298.]

اما اثرات لقمه حرام:

قبل از بيان روايات اسلامي بد نيست اشعاري را كه منسوب به شيخ بهايي و بيانگر اثرات شوم غذاي حراماست بيان كنيم. شيخ بهايي (ره) مي‎فرمايد:

لقمه ناني كه باشد شبهه ناك             در حريم كعبه ابراهيم پاك

گر به دست خود فشاندي تخم او         وربگاو چرخ كردي شخم او

ور مه نو در حصادش داس كرد             ور زسنگ كعبه‎اش دستاس كرد

ور به آب زمزمش كردي عجين              مريم آيين پيكري از حور عين

ور بدي از شاخ طوبي آتشش               ور شدي روح القدس هيزم كشش

ور تنور نوح بندد مريمش                       ور دم عيسي بود آتش دمش

ور تو برخواني هزاران بسمله              بر سر آن لقمه پر ولوله

عاقبت خاصيتش ظاهر شود                نفس از آن لقمه ترا قاهر شود

در ره طاعت تو را بي جان كند             خانه دين ترا ويران كند

درد دينت گر بود اي مرد راه                 چاره خود كن كه شد دينت تباه

[نقل از كتاب كفايه الواعظين، تأليف ابي الفضل الحسيني، قم، انتشارات كتابفروشي مصطفوي، ج 1، ص 51.[

1-       1ـ حرام خواري بركت را از بين مي‎برد.

2-       لقمه حرام علاوه بر اين كه بر قلب انسان تاثير منفي دارد اولاً نمي‎گذاردانسان با خداي خود راز و نياز كند و اگر هم موفق شد مورد قبول الهيقرار نمي‎گيرد. چنان كه پيامبر اكرم (ص) فرمودند: «عبادت كردن باحرام‎خواري مانند بنا كردن ساختمان روي شن‎زار است»[ قمي، عباس، سفينه البحار، تهران، انتشارات فراهاني، ج 1، ص 299]يعني چنان چه بناء بدون شالوده محكم خراب مي‎شود و بنا كننده از آن بي‎بهره است عبادت كسي كه از حرام پرهيز نمي‎كند نيز برايش فايده‎اي ندارد.

3-       دعاي فرد حرام‎خوار مستجاب نمي‎شود .

4-       يكي از علتهاي مهم قبول نشدن دعاها لقمه حرام است، همانطور كه پيامبر اكرم (ص) فرمودند: «كسي كه يك لقمه حرام بخورد تا چهل شبانه روز نمازش قبول نمي‎شود و تا چهل روز دعايش مستجاب نمي‎گردد.»[ همان منبع، ص 24.[

5-       يكي از آثار مهم لقمه حرام، قساوت قلب و سياهي دل است. پند و اندرز در او اثر نمي‎كند، سخت‎ترين مناظر رقت‎بار او را متأثر نمي‎كند. در تاريخ عاشورا مي‎خوانيم كه امام حسين (ع) به لشكر عمر سعد فرمودند: «شكمهايتان از حرام پر شده و بر دلهايتان مهر خورده ديگر حق را نمي‎پذيريد و به آن گوش نمي‎دهيد»[ قمي، عباس، نفس المهموم، قم، مكتبه بصيرتي، ص 245[

6-       و اين نكته تاريخي گوياي آن است كه؛ لقمه حرام قلب را تيره و تار مي‎كند. آنگاه از پذيرفتن حق و تسليم در برابر آن خودداري مي‎كند و هيچ اندرزي در او تاثير ندارد و از هيچ جنايتي روي گردان نيست.

7-       يكي از عوامل مهم در وقوع جرم‎ها و گناهان لقمه حرام است كه نورانيت دل را از بين مي‎برد و انسان را بر انجام جرايم جري مي‎سازد، و اگر در جامعه ناهنجاريهاي اجتماعي، و لنگاري و معصيت خدارا مي‎بينيم شايد ريشه‎اش در لقمه‎هايي است كه از راه غير مشروع، عده‎اي خورده‎اند.

منبع : اندیشه قم